Leggende & Detti

 

Dopo chi tanti agn e chi tanci mes,

l'acqua la turna ai so paes;

dopo chi tanci mes e chi tanci dì,

l'acqua la ruva a mò lì.

 

Gent de Mosc e legna de frasen

Bisogna vardasen.

Quii de Barsi e è grant de lapa;

ma i è scars de schena e zapa.

Quii de Masc i è scars de crapa

E gros de butasc.

Quii de Casina,

i maia l'of e po' da la galina.

A Pastur,

s'ga mai d'endà quant l'è scur,

'Ntrobi l'è pais de la resu,

ma i g'ha dent da la presu.

 

….Lova su, laves al ghigna,

de bunura, al cant del gal

e vee su, chilò 'n la Gregna,

c'as'vett gio tuta la val.

s'vett Biandi, cun la Bucheta,

sota 'l Pizz di Tri Signur;

s'vett Capèi e la Grigneta

e tanci praa, tucc piee de fiur.

 

 

Gram che la vaca

Che va a Balabi;

una pesc che la spusa

che va a Curtabi.

 

Santa Caterina,

liga i vach a la casìna.

Per San Michel,

la castegna la sta più 'n ciel;

o maruda, o amò de marudà,

la castegna la vor crudà.

 

Daa se i è pervers,

daa se i è farabutt,

el Signur al perduyna tutt;

la gent la perduna vergott,

ma la natura la perduna nigott.

 

I muntagn pusee volti,

se i-a vètt daa de luntaa.

 

Gh'è doma la Gregna,

che sta al so post.

 

La boca l'è mai straca,

'nfina quant che la sa de vaca.

 

La minestra,

l'ha tee de fò el mat de la finestra.

 

Quant es 'ne por più,

se rivolc a quel la su.

 

Quant che suna l'uraziu,

cumanda più gna 'l sciur patru.

 

Daa se i sarà ustrei,

daa se i è staa ladrun;

dent in la cumba i è bèi,

dent in la casa i è bun.

 

El pacin paciota

A lavurà el marmota.

 

La zapa cul manech curt,

la ruva gio sui pee.

 

El bravo bergamii,

per 'na vaca che starlegia,

el lasa miga sta de fa' strachii.

 

El magut l'è spurch de culcina,

el murner l'è spurch de farina.

 

I pèe descuz, con su i motài ferèe,

(al gà àgn ma 'l-ne va più a scole)

"To su ol mastèl pien

de cortèi sbianchèe, garzò a la mole".

Da "Ol garzoon" – Come òl rumòor

De l'aque dòl ciarel di Antonio Bellati.

 

El fereer lè dent ch'el pica,

cun la pèl tuta brusada

e per guadagnà 'na mica,

l'è tropp lunga la giurnada.

 

Quand la Gregna la met su 'l capel,

mett gio la ranza e to su 'l rastrel.

 

Quant el sul el turna 'ndree,

la matina s'gha l'acqua ai pee.

 

S'el fioca sura la foria,

el pert la voia.

 

Se l'usorbola la ghe vedarèes,

e la vipera la ghe sentirès:

poca gent che sarèes.

 

…. La ritt o la marmota,

giò 'ndi streciuni al vaach;

quant che la diss nigota,

la gh'fa 'n basii al laach.

 

Provervi e dettti delle schede tratti da

"Cuntemela su cume 'na volta"

di Giuseppe Devizzi 1978